Tanı Tedavi Rehberi » Alkol Bağımlılığı

Alkol Bağımlılığı

ALKOL BAĞIMLILIĞI
Alkol, kullanım ve komplikasyonlarına bağlı acil, akut ve kronik tıbbi ve hukuksal
sorunlar oluşturabilir. Alkol bağımlılığı ve kötüye kullanımı önemli bir toplum sağlığı
sorunudur. Ülkemizde alkol bağımlılığı %8 dolayındadır.

A. ALKOL BAĞIMLILIĞI
Alkol kullanımına bağlı olarak denetim yitimiyle birlikte bedensel, ruhsal, toplumsal
ve yasal sorunların oluştuğu, kronik ve ilerleyici bir hastalıktır.
Tanı
Alkol bağımlısı hasta, alkol kullanımı ve yoksunluk belirtileri dışında, çoğunlukla
alkol ve sorunlarından hiç söz etmeksizin, ruhsal ya da bedensel yakınmalarla başvurur.

Sık karşılaşılan yakınmalar:
Çökkün (depresif) duygudurum, uykusuzluk, huzursuzluk, yoksunluk belirtileri
Alkol kullanımına bağlı bedensel komplikasyonlarla ilişkili yakınmalar (ülser,
gastrit, karaciğer hastalıkları, kan hastalıkları, enfeksiyonlar)
Alkol kullanımına bağlı yasal ve sosyal sorunlar
Alkol kullanımına bağlı kaza ve yaralanmalar, ailenin yardım istemi
Aşağıdaki durumlardan en az üçünün son bir yılda varlığı alkol bağımlılığı tanısını
koydurur:
1.Uzun süredir aynı miktarda alkol alınmasına karşın, aynı etkinin elde edilememesi
veya istenen etkiyi yaratmak için giderek artan miktarda alkol kullanılması (tolerans)
2. Alkol alınmadığında yoksunluk semptomlarının ortaya çıkması ya da semptomlardan
kaçınmak için alkol alınması
3. Alkol kullanımının miktar ya da süre olarak sınırlandırılamaması
4. Alkol kullanımını denetlemek için sürekli istek duyulması veya tekrarlayan başarısız
bırakma girişimleri olması
5. Alkolü sağlamak, kullanmak veya etkilerinden kurtulmak için çok zaman harcanması
6. Sosyal, mesleki ve boş zamanı değerlendirme etkinliklerine ayrılan zamanın alkol
tüketimi için harcanması
7. Alkol kullanımının neden olduğu veya kötüleştirdiği fiziksel veya psikolojik
sorunların bilinmesine karşın alkol kullanımının sürdürülmesi

A. 1. Alkol yoksunluğu sendromu
Kanda alkol düzeyinin düşmesi sonucu 8-12 saat içinde ortaya çıkabilir. Hafif
anksiyeteden yaşamı tehdit eden bir durum olan delirium tremense kadar uzanan geniş
bir yelpazede oluşabilir.
Semptomlar; Anksiyete, Terleme, Uykusuzluk, Tremor, Erken uyanma, Algı bozuklukları (halüsinasyon, illüzyon), Bulantı, Epileptik nöbet, Kusma, Delirium tremens.

A. 2. Delirium tremens
Uzun süredir aşırı miktarda alkol kullananlarda görülme olasılığı daha yüksektir.
Alkol kesilmesi ya da azaltılmasından yaklaşık 48-72 saat, bazen bir hafta sonra ortaya
çıkabilir.
Semptomlar; Ajitasyon, Oryantasyon bozukluğu, Algı bozuklukları, Bilinç bulanıklığı, Yakın bellek bozukluğu, Dikkat bozukluğu, Otonomik bozukluklar (terleme, taşikardi, ateş), Uykusuzluk, Ellerde tremor, Ataksi.

Delirium tremens 3-4 gün sürer.
Delirium tremens acil bir durumdur; benzodiyazepinlerle müdahale edilip, sevk
edilmelidir. Tedavi edilmediğinde mortalite yüksektir (%15).

B. ALKOL KÖTÜYE KULLANIMI
Tanı
Alkol bağımlılığı tanısı almamış hastada, son bir yılda aşağıdakilerden en az birinin
sıkıntı yaratıcı biçimde ortaya çıkmasıyla tanı konur:
1. Alkol kullanımı nedeniyle iş, ev ve sosyal yaşam sorumluluklarını yineleyici
biçimde yerine getirememe
2. Fiziksel olarak tehlikeye gireceği durumlarda bile yineleyici biçimde alkol kullanma
3. Alkol kullanımı nedeniyle yineleyici biçimde yasal sorunlar ortaya çıkması
4. Alkol kullanımı nedeniyle ortaya çıkan sosyal sorunlara karşın alışkanlığın
sürdürülmesi

Sosyal veya sağlık sorunlarına yol açabilecek alkol miktarı:
Haftada Erkek: 0-21, Kadın: 0-14; risk düşük.
Erkek: 22-50, Kadın: 15-25; risk Orta, özellikle tütün kullananlarda.
Erkek: >50, Kadın: >35; risk yüksek, özellikle tütün kullananlarda
Bir birim içkinin içerdiği alkol miktarı 8-13 gr etanoldür. Bu miktar yaklaşık olarak
33 cllik bir kutu biraya karşılık gelir. Kabaca, bir ‘tek rakı / votka / cin veya 1 bardak
şarap da 1 birim olarak değerlendirilebilir.

Sık tüketilen içkilerdeki yaklaşık alkol konsantrasyonları (%):
Rakı 45-50, Bira 5-8, Şarap 12, Votka 40, Cin 47, Viski 40, Likör 40, Kanyak 40.

C. AKUT ALKOL ZEHİRLENMESİ
Alkol kullanımı sırasında ya da hemen sonrasında, alkolün merkez sinir sistemine
etkisiyle ortaya çıkan, uygunsuz davranış veya psikolojik değişikliklerle görülen, geriye
dönüşlü bir sendromdur. Konuşma, denge, bellek, yargılama kusurları, ajitasyon ortaya
çıktığında, kan alkol düzeyi genellikle 200 mg/dLnin üstündedir. Kandaki miktar
arttıkça hasta önce komaya girer, sonra solunum durmasıyla ölüm olabilir.

D. KRONİK ALKOL KULLANIMININ SİSTEMİK KOMPLİKASYONLARI
Gastrit, peptik ülser, pankreatit, özefajit
Karaciğer yetmezliği
Polinöropati (ayaklarda yanma, uyuşma, impotans), Wernicke ensefalopatisi,
Korsakoff psikozu, demans
Kardiyomyopati
Anemi
Enfeksiyonlara yatkınlık
Embriyonik: Fetal alkol sendromu

Tedavi

A. Bilgilendirme ve danışmanlık
1. Bağımlılık:
Aile ve hastaya alkol bağımlılığının riskleri ve tedavi gerektirdiği açıklanmalıdır.
Alkol bağımlılarının alkolü bırakması amaçlanır. Ancak, hastalığın yineleyebileceği
bilinmelidir.
Ani kesme durumunda yoksunluk sendromunun ortaya çıkacağı, bu nedenle, alkolün
hekim kontrolünde bırakılması gerektiği bildirilmelidir.
Alkol tedavisi hastanın isteği dışında gerçekleştirilemez.
Alkol bağımlılığı durumunda tedavi için sevk gereklidir.
2. Kötüye kullanım:
Bağımlılık olmaksızın kötüye kullanım durumlarında, kontrollü ve daha az alkol
alma önerilmelidir. Alkol kullanımını azaltmaya yönelik öneriler hastaya özgü biçimde
planlanmalıdır. Hastanın tükettiği alkol miktarını saptamak ve azaltmasını önermek,
içmeye başladığı saati geciktirmesini, daha düşük konsantrasyonda alkol içeren içkileri
tercih etmesini önermek gibi yaklaşımlardan yararlanılabilir.

B. İlaç tedavisi ve sevk
1. Alkol yoksunluğu:
Hangi alkol yoksunluğunun süreç içinde delirium tremense gireceği önceden bilinemez.
O nedenle, tedavinin hastanede yapılması gerekir.

Hastayı sevk ederken yapılması gerekenler aşağıdaki sıra ile olmalıdır:
1. 100 mg tiamin (B1 vitamini) içerecek şekilde B vitamini preparatı kas ya da
ven içine uygulanmalıdır. Tiamin eksikliği olan hastalarda vitamin öncesi
glukoz (dekstroz) verilmesi Wernicke ensefalopatisine yol açabileceğinden tiamin,
dekstroz infüzyonuna başlamadan verilmelidir. Tiamin verilemeyen hastaya
dekstroz verilmemeli, %0,9 NaCl gibi şekersiz bir sıvı verilmelidir.
2. Bilinç kapalı ve hipoglisemi varsa, hipoglisemiyi düzeltmek için ven yoluyla
25 g dekstroz (80 ml %30luk dekstroz) verilmelidir.
3. Diazepam 10-60 mg/gün, ağız veya ven yoluyla verilir. Başlangıçta 5-10 mg
ven yoluyla verilir, tamamen sakinleşinceye dek 10 dakika aralarla 5 mg verilebilir.
Ven içine uygulama hızı 5 mg/dkyı geçmemelidir. Ağızdan başlangıçta
10-20 mg verilip 1-2 saat aralarla tekrarlanabilir. Emilimi düzensiz olduğu için kas
içine verilmemelidir.
4. Hidrasyon: Sıvı alımı önerilir, bu sağlanamayacaksa ven yoluyla 3.000 ml/gün
%5 dekstroz verilmelidir.
2. Akut alkol zehirlenmesi:
1. Hava yolu açılmalıdır.
2. Aspirasyon önlenmelidir.
3. Hipotermi engellenmelidir.
4. Erişkinde 100 mg, çocukta 50 mg tiamin ertesinde, ven içine, erişkinde 80 ml,
çocukta 1,5-3 ml/kg %30 dekstroz verilir. Hipoglisemi düzeltilemiyorsa
%5-10 dekstroz infüzyonu yapılır. Altı saatte klinik düzelme olmazsa hasta sevk
edilmelidir.
5. Ağır zehirlenmelerde (hasta sözel veya fiziksel uyaranla uyandırılamazsa) yukarıda
belirtilenler hemen yapılıp sevk edilmelidir.
Alkol ile zehirlenen hasta kusturulmamalı ve aktif kömür verilmemelidir.
Antagonisti yoktur, bu nedenle kahve ve benzeri içecekler yarar sağlamaz.
Alkol ile zehirlenmelerde metanol zehirlenmesi de düşünülmelidir.
:
İLAÇ VE ZEHİR DANIŞMA MERKEZLERİ
Refik Saydam Hıfzısıhha İlaç ve Zehirlenme Merkezi,
Ankara: (800) 314 79 00 (5 hat, 24 saat)
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi,
Farmakoloji Anabilim Dalı İlaç ve Zehir Danışma Merkezi,
İzmir: (232) 277 33 33 (24 saat)
AMATEM (Alkol ve Madde Bağımlılığı Tedavi Merkezi),
İstanbul: (212) 543 65 65

Kaynaklar:
1. Öztürk MO. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları, 8. baskı. Ankara: Feryal Matbaası, 2001.
2. Kent R. Olson ed. Poisoning & Drug Overdose. 3rd ed, Connecticut: Appleton Lange, 1999.
3. Gelder M, Mayou R, Cowen P, ed. Shorter Oxford Textbook of Psychiatry, 4th ed. New York: Oxford
University Press, 2001.
4. Amerikan Psikiyatri Birliği: Mental Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı. 4. baskı (DSM-IV),
Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington DC, 1994ten çeviri, Köroğlu E (çeviri editörü), Ankara:Hekimler
Yayın Birliği, 1998.

Kaynak : Sağlık Bakanlığı Tanı Tedavi Rehberi


İlacabak Logo


Önemli Uyarı : İlacabak.com Sitemizde ilaç satışı, ilaç temini veya ilaç promosyonu gibi bir faaliyetimiz yoktur. Ayrıca sitemiz üzerinde tıbbi konularda yardım veya danışma hizmeti de verilmemektedir. Sitede yer alan tüm bilgiler hasta ve doktorların ilaçlar hakkında bilgi sahibi olması için hazırlanmıştır. Sitemizdeki bilgilerin eksik veya güncellenmemiş olmasından sitemiz yasal sorumluluk altında değildir. Siteye giren kullanıcılarımız bu koşulları kabul etmiş sayılır. İlaç kullanmadan önce, lütfen doktorunuza danışınız.

İlacabak sosyal medyada :
İlacabak Twitter Sayfası İlacabak İnstagram Sayfası İlacabak Facebook Sayfası

© 2005 - 2022 İlacabak.com. Her hakkı saklıdır.