Tetanoz

TETANOZ
Clostridium tetani nin neden olduğu, tonik klonik kasılmaların görüldüğü, tedavisi
güç bir hastalıktır. Her yaşta görülebilmekle birlikte, özellikle yenidoğan döneminde
ve ileri yaşlarda ölümcül seyreder. Etkenin ürettiği toksinler sinir-kas kavşağını
etkileyerek klinik bulguları oluşturur. Aşısız ya da eksik aşılı kişilerde, deri bütünlüğünün
bozulduğu her durum tetanoz için önemli bir risktir.

Risk Faktörleri
Aşısız ya da eksik aşılı oluş
Yenidoğanda hijyenik olmayan göbek bakımı
Doğum
Yanık
Travmatik yara
İntravenöz ilaç bağımlılığı
Cerrahi yara
Deri ülseri

Kuluçka süresi: 2 gün-2 ay, ortalama 10 gündür.

Tanı
Tetanoz tanısı klinik bulgularla konur, bakteriyolojik doğrulama gerekmez.

Belirti ve bulgular
Huzursuzluk
Yutma güçlüğü
Trismus
Her türlü uyaranla oluşan kasılmalar
Opistotonus (tüfek tetiği pozisyonu)
Başlangıçta çene ve boyun kaslarında, daha sonra tüm kaslarda katılık

Sevk ve Tedavi
Amaç komplikasyonları ve ölümü önlemektir.
Tedavi yoğun bakım biriminde yapılmalıdır. Hasta acil olarak sevk edilmelidir.

Sevk edilinceye kadar yapılacak işlemler:
Damar yolu açılmalıdır.
Hasta sedatize edilmelidir:
-Diazepam Çocukta: 0,2 mg/kg ven içine
Erişkinde: 5-10 mg ven içine infüzyon
-Fenobarbital Çocukta: 5 mg/kg ven yoluyla verilir.
Solunum yolu açık tutulmalıdır (airway takılabilir).
Hareket kısıtlanmalı, hasta sedyeyle taşınmalıdır.
Hasta ses, ışık, dokunma uyaranlarından korunmalıdır.
Olanak varsa tetanoz immün globulini ve antibiyotik tedavisi başlanmalıdır:
a. Antitoksik tedavi: İnsan tetanoz immünglobulini (TİG) 250-500 ü verilir.
b. Antibiyotik tedavisi:
-Metronidazol 30 mg/kg/gün, 6 saatte bir, 10-14 gün süreyle, ağızdan veya ven
içine

Ayırıcı tanı
Diş apsesi
Peritonsiller apse
Subaraknoid kanama
Konvülsiyon
Menenjit
Hipokalsemik tetani
Alkol yoksunluk sendromu

Korunma
Yara bakımı
Deri bütünlüğünün bozulduğu her durumda tetanoz akla gelmelidir.
Yara yeri serum fizyolojikle iyice temizlenmelidir.
İmmünglobulin ve/veya aşı (ayrı enjektörlerle ayrı bölgelere) yapılmalıdır:
- İnsan kaynaklı tetanoz immünglobülini (TIG) 250 ü kas içine
- At kaynaklı antitoksin 3.000-5.000 ü kas içine uygulanır.

Aşı öyküsü bilinmiyor ya da 3 dozdan az; Temiz ve yüzeyel yara sadece aşı, diğer yaralarda aşı ve immünglobulin.
Aşıları Üç veya daha çok doz; Temiz ve yüzeyel yara son aşı dozu 10 yıldan eski ise aşı, diğer yaralarda son aşı dozu 5 yıldan eski ise aşı.

Bağışıklama
Tetanoz aşısı etkin olarak korur.
Hastalık bağışıklık oluşturmaz; bu nedenle, hastalığı geçirenler de aşılanmalıdır.

Eğitim
Her türlü yaralanmada yara yerinin temiz su ve sabunla zaman geçirmeden yıkanması
Aşıların düzenli olarak yaptırılması

Kaynaklar
1. Pickering L, ed. 2000 Red Book, Report of the Committee on Infectious Diseases, 25th ed. Elk Grove
Village, IL: American Acedemy of Pediatrics, 2000.
2. Dire DJ. Tetanus. eMedicine Journal, November 13, 2001, Vol 2, Number 11.
3. World Health Organization. Field Manual for Neonatal Tetanus Elimination. World Health Organization,
Geneva, 1999.
4. Mandell, Douglas and Bennetts Principals and Practice of Infectious Dieaeses., 5th ed, p. 2.541

Kaynak : Sağlık Bakanlığı Tanı Tedavi Rehberi