Tanı Tedavi Rehberi » Anksiyete Bozuklukları

Anksiyete Bozuklukları

ANKSİYETE BOZUKLUKLARI
Anksiyete; otonom sinir sisteminin hiperaktif olduğunu gösteren, somatik bulguların
eşlik ettiği bir endişe duygusudur.

Belirtiler
Bedensel; Göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi, Titreme, Çarpıntı hissi, Sersemlik hali, Baş dönmesi, Bayılacakmış gibi hissetme, Kaslarda gerginlik hissi, Bulantı ya da karın ağrısı, Nefes darlığı, nefes alamama hissi, hava açlığı, Uyuşukluk hissi, Vücudun değişik bölgelerinde karıncalanma hissi, Baş ağrısı, Huzursuzluk, kolay yorulma.
Ruhsal; Gerginlik hissi, Endişe, kaygı hali ve huzursuzluk, Panik hissi, Kendini rüyada gibi hissetme, Çıldırma, delirme korkusu, Ölme korkusu, Kontrolünü kaybetme korkusu, Uyku bozukluğu, Konsantrasyon güçlüğü.

Anksiyete belirtileri ile ortaya çıkan, bireyi toplumsal, mesleksel ve ailesel işlevselliğini
bozacak düzeyde etkileyen ruhsal bozukluklardır. Erişkinlerde görülen tüm anksiyete
bozuklukları çocuk ve ergenlerde de görülebilir. Bu yaş grubunda ayrıca bağlandığı
kişilerden ayrılma ile ortaya çıkan yoğun anksiyete ile belirli ayrılma anksiyetesi bozukluğu
da görülür.

Her dört kişiden birinde yaşamın herhangi bir döneminde anksiyete bozukluğu olduğu,
her altı kişiden birinde ise son bir yıl içinde bozukluğun sürdüğü bilinmektedir.

Anksiyete Bozuklukları
1 Yaygın Anksiyete Bozukluğu (YAB);
En az 6 ay süren, hemen her gün ortaya çıkan, gelecekteki birçok olay ve etkinlik
hakkında kaygı duyma ve bunu kontrol etmekte güçlük.
2 Panik Bozukluğu (PB);
Yineleyen, beklenmedik panik atakların olması ve en az bir ataktan sonra 1 ay
ya da daha uzun süren yeni bir atak geleceğine ilişkin anksiyeteli beklenti olması.
Eğer kaçınma davranışları eklenmişse agorafobili panik bozukluğu adını alır.
Panik atak: Anksiyete belirtilerinin birden başladığı ve 10 dakikada en yüksek
düzeye ulaştığı, en çok bir saat süren yoğun bir korku ve rahatsızlık dönemidir.
3 Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
Kişinin mantıksız olduğunu bildiği halde zihninden atamadığı takıntılı düşünceler
(obsesyon) ve ortaya çıkan sıkıntıyı giderebilmek için mantıksız olduğunu bildiği
halde yapmaktan kendini alıkoyamadığı yineleyici davranışlar (kompulsiyon)
olması durumudur.
4 Fobik Bozukluklar;
Özgül Fobi : Belirli durumlar, nesneler ve işlevler karşısında duyulan aşırı ve
anlamsız korkudur.
Sosyal Fobi : Performans gerektiren durum ya da sosyal ortamlarda anksiyete
belirtilerinin başkaları tarafından fark edilmesi ve buna bağlı olarak küçük düşme
korkusu yaşanması durumudur.
Agorafobi: Yalnız başına kalmak, yalnız sokağa çıkmak gibi yardım alınamayacağı
düşünülen yerlerde bulunmaktan korkma durumudur.
5 Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB);
Doğal afet, trafik kazası ve şiddetle karşılaşma gibi, fiziksel ve ruhsal bütünlüğü
tehdit eden, dehşete düşüren ve çaresiz bırakan travmatik yaşantılardan 4 hafta
kadar sonra ortaya çıkabilen ve yıllarca sürebilen anksiyete durumudur. Travmayı
tekrar yaşama (istem dışı sık anımsama, rüyalarda görme veya olay tekrar oluyormuş
gibi hissetme), kaçınma ve aşırı uyarılmışlık belirtileri ile gider.
Akut Stres Bozukluğu: Bu belirtilerin iki günden çok, bir aydan az sürmesi
yanı sıra şaşkınlık, şok, unutkanlık, kendini rüyadaymış gibi hissetme belirtilerinin varlığı durumudur.
6 Genel Tıbbi Duruma Bağlı Anksiyete Bozukluğu;
Anksiyete bozukluğu belirtilerinin, genel tıbbi bir durumun fizyolojik sonucu
olduğuna ilişkin kanıtların olduğu durumlardır.
7 Madde Kullanımına Bağlı Anksiyete Bozukluğu;
Anksiyete bozukluğu belirtilerinin madde kullanımı, zehirlenmesi ya da yoksunluğu
ve bir ilaç kulanımının doğrudan fizyolojik sonucu geliştiğine ilişkin kanıtların olduğu durumlardır.

Ayırıcı Tanı
Genel Tıbbi Duruma Bağlı Anksiyete Bozukluğu
Depresyon
Somatoform bozukluklar
Şizofreni ve şizoaffektif bozukluk
Bipolar affektif bozukluk
Uyum bozuklukları
Madde kötüye kullanımı, bağımlılığı ve yoksunluğu
Sistemik hastalıklar
Endokrin hastalıklar (hipertiroidi, Cushing, feokromositoma ve diabetes mellitus gibi)
İlaç yan etkileri (steroidler, sempatomimetikler, nöroleptikler)

Tedavi
Hastalara sakin ve güven verici davranmalı, düşünce ve kaygılarını ifade etmeleri
desteklenmelidir. Hastalığın nedenleri, seyri ve tedavi seçenekleri konusunda bilgilendirme
hastayı rahatlatabilir. Hastanın kaçınma davranışı ve güvence arayışı desteklenmemelidir.
Anksiyete ile başetme ve sıkıntı veren durumların üstüne gitmesi önerilmelidir.
Tedavide tek ilaç kullanımı doğru yaklaşımdır. Benzodiazepinler dışındaki ilaçların
etkileri 2-4 hafta gecikebilir. Bu nedenle, yaygın ve şiddetli anksiyetesi olanlarda
benzodiazepinlerle kombine tedaviye başlanması önerilebilir. Trisiklik antidepresanların
antikolinerjik yan etki ve kan terapötik düzeyine ulaşabilmesinin 2 hafta gerektirmesi
nedeniyle öncelikle seçici serotonin geri alım inhibitörleri veya seçici serotonin-
noradrenalin geri alım inhibitörleri seçilebilir. Ancak ilaç seçiminin etkinlikten çok
yan etki nedeniyle olduğu unutulmamalı ve seçim hastanın klinik durumuna göre yapılmalıdır.
Hastaya ilaç yan etkileri konusunda ayrıntılı bilgi verilmelidir. Yan etkilere büyük ölçüde
tolerans gelişeceğinden tedaviye devam önerilmelidir. Somatik belirtileri ön planda olan
hastalarda tedaviye beta-bloker eklenebilir. İlaçlara düşük dozla başlamalı, 3-7 gün
aralıklı doz artırımlarıyla etkin doza çıkılmalı, 4- 6 haftada yanıt alınamadığında en
yüksek doza çıkılmalıdır.
Anksiyete bozuklukların tedavisinde psikoterapi de önemli yer tutar.

İlaçlar;

Trisiklik Antidepresanlar;
İmipramin; başlangıç 10-25mg, günlük 150-300mg.
Klomipramin; başlangıç 10mg, günlük 150-300mg.
Amitriptilin; başlangıç 25mg, günlük 75-150mg.
Sık görülen yan etkiler; Tedavi başlangıcında anksiyete belirtilerinde artış, görme bulanıklığı, taşikardi, çarpıntı, kan basıncı değişiklikleri, uykusuzluk, sinirlilik, huzursuzluk, ağız kuruluğu, kabızlık, sersemlik hissi, terleme, titreme, idrar yapma güçlüğü, kilo artışı.
Uyarılar-önlemler; İki ya da üçe bölünmüş dozlarda kullanılması önerilmelidir. Gece tek dozda verilebilir. İlaç etkileşmelerine dikkat edilmelidir. Yaşlı, kalp sorunları ve intihar riski olan hastalarda kulllanılmamalıdır. OKBde klomipramin tercih edilmelidir.

Seçici Serotonin Geri Alım İnhibitörleri (SSRI)
Fluvoksamin; başlangıç 50mg, günlük 100-300mg.
Fluoksetin; başlangıç 10mg, günlük 20-80mg.
Sertralin; başlangıç 25mg, günlük 50-200mg.
Paroksetin; başlangıç 10mg, günlük 20-60mg.
Citalopram; başlangıç 10mg, günlük 20-60mg.
Sık görülen yan etkiler; Anksiyetede artış, bulantı, baş ağrısı, uykusuzluk, iştahsızlık, ağız kuruluğu, sersemlik, titreme, cinsel işlev bozukluğu.
Uyarılar-önlemler; ilaç etkileşmelerine dikkat edilmelidir. Tek doz verilebilir. OKBde öncelikle tercih edilmelidir.

Seçici Serotonin-Noradrenalin Geri Alım İnhibitörleri (SNRI)
Venlafaksin; başlangıç 37,5mg, günlük 75-375mg.
Sık görülen yan etkiler; SSRI yan etkileri, kan basıncı değişiklikleri.

Benzodiazepinler
Alprazolam; başlangıç 0,25mg, günlük 2-10mg.
Lorazepam; başlangıç 0,5-1mg, günlük 1-4mg.
Diazepam; başlangıç 2,5mg, günlük 5-30mg.
Sık görülen yan etkiler; Sedasyon, kronik kullanımda uykusuzluk, bellek bozuklukları, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik, ağız kuruluğu, titreme, kabızlık, idrar yapma güçlüğü, libido ve iştah değişiklikleri, yüksek dozlarda solunum depresyonu.
Uyarılar-önlemler; Alkol ve diğer merkez sinir sistemi depresanları ile birlikte kullanılmamalıdır. 3-4 hafta kullanılmalı, 1 hafta ara ile 1/4 oranında azaltılarak kesilmelidir.

Diğer
Buspiron; başlangıç 5mg, günlük 15-60mg.
Sık görülen yan etkiler; Seyrek olarak bulantı, sersemlik, başağrısı ve sinirlilik.
Uyarılar-önlemler; YAB dışında etkinliği yoktur.

Beta-blokörler
Propranolol; başlangıç 10-20mg, günlük 10-160mg.
Sık görülen yan etkiler; Hipotansiyon, bradikardi, kalp yetmezliği.
Uyarılar-önlemler; Çarpıntı, titreme gibi somatik belirtilerin varlığı ve performans anksiyetesinde eklenebilir.

İzlem
Hasta, anksiyete bozukluğu tedavisi başladıktan 1 hafta sonra yan etkiler yönünden,
en erken 3 hafta sonra da etkinlik yönünden kontrol edilmelidir. Tedavi, belirtilerin
ortadan kalkmasından sonra en az 6 ay sürdürülmeli ve tedavi bitiminde doz azaltılarak
kesilmelidir. Bu süre panik bozukluğunda 1 yıl, OKBde 2 yıla dek uzatılabilir. İzlem
sıklığı hastaya göre ayarlanır. İzlem aralıkları 1 aydan uzun olmamalıdır.

Sevk
Yeterli doz ve 6-8 hafta ilaç kullanımına rağmen tedaviye yanıt alınamaması
Tanıda kuşku olması
Eşzamanlı başka psikiyatrik bozukluk ve intihar riski varlığı
Eşlik eden madde ve alkol kötüye kullanımı-bağımlılığı varlığı
Tedaviye uyum sorunları
Ciddi psikososyal sorun varlığı
Psikososyal destek sistemlerinin yetersiz olması
Eşlik eden, tanı ve tedavide güçlük yaratan organik hastalık olasılığı
Gebelik veya laktasyon dönemi
Çocukluk dönemi anksiyete bozukluğu; ayrılık anksiyetesi, aşırı anksiyete bozukluğu,
okul fobisi
Psikoterapi ya da ilaç dışı tedavilere gereksinim
Öyküde başka bir psikiyatrik bozukluk (psikotik bozukluk, bipolar bozukluk,
yineleyici depresyon gibi) varlığı
durumlarında hasta sevk edilmelidir.

Kaynaklar
1. Öztürk O. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 8. basım, Ankara: Feryal Matbaası, 2001.
2. Amerikan Psikiyatri Birliği: Psikiyatride Hastalıkların Tanımlanması ve Sınıflandırılması Elkitabı, 4. basım
(DSM-IV-TR), Amerikan Psikiyatri Birliği, Washington 2000den çeviri. Köroğlu E (çeviri ed). Ankara:
Hekimler Yayın Birliği, 2001.
3. Greist CH, Jefferson JM., Anxiety Disorders. Goldman HH, ed. Review of General Psychiatry, 5th
ed, Lange, 1995.
4. Kaplan HI , Sadock BJ, Grebb JA, ed. Synopsis of Psychiatry, 7th ed. Baltimore:Williams&Wilkins.
1994:573-616.

Kaynak : Sağlık Bakanlığı Tanı Tedavi Rehberi


İlacabak Logo


Önemli Uyarı : İlacabak.com Sitemizde ilaç satışı, ilaç temini veya ilaç promosyonu gibi bir faaliyetimiz yoktur. Ayrıca sitemiz üzerinde tıbbi konularda yardım veya danışma hizmeti de verilmemektedir. Sitede yer alan tüm bilgiler hasta ve doktorların ilaçlar hakkında bilgi sahibi olması için hazırlanmıştır. Sitemizdeki bilgilerin eksik veya güncellenmemiş olmasından sitemiz yasal sorumluluk altında değildir. Siteye giren kullanıcılarımız bu koşulları kabul etmiş sayılır. İlaç kullanmadan önce, lütfen doktorunuza danışınız.

İlacabak sosyal medyada :
İlacabak Twitter Sayfası İlacabak İnstagram Sayfası İlacabak Facebook Sayfası

© 2005 - 2022 İlacabak.com. Her hakkı saklıdır.