Tanı Tedavi Rehberi » Demir Eksikliği Anemisi

Demir Eksikliği Anemisi

DEMİR EKSİKLİĞİ ANEMİSİ
Demir eksikliği anemisi dünyada en sık karşılaşılan anemidir.
Hemoglobin ve hematokrit düzeylerinin, tabloda yaş gruplarına göre belirtilen
değerlerin altında olması anemi olarak kabul edilir.
Yaş Hemoglobin (g/dl) Hematokrit(%)
2-6 ay 9,5 29
6ay-2yaş 10,5 33
2-12yaş 11,5 35
12-18 yaş 12 36
>18 yaş kadın 12 36
>18 yaş erkek 13 41

Hemoglobin veya hematokrit bakılamıyorsa, avuç solukluğu değerlendirme ölçütü
olarak kullanılabilir:
Yalnızca avuç içi soluk, parmak uçları pembeyse anemi
Avuç içi yanı sıra parmak uçları da soluksa ağır anemi
olarak değerlendirilir.
Demir eksikliği anemisi olasılığının arttığı grup ve durumlar
Süt çocukları
Prematüre bebekler (hızlı büyüme nedeniyle)
İnek sütü ile beslenen bir yaşın altındaki bebekler; özellikle ilk altı ayda tam inek
sütü verilmeye başlanmış olan bebekler
Hızlı büyümenin gerçekleştiği ergenlik (adölesan) dönemindeki, özellikle
menstrüasyonu başlamış olan kız çocukları
Doğurganlık yaşındaki kadınlar
Gebeler
Hayvansal besinlerden yoksun beslenme, kronik kan kaybı, bağırsak paraziti veya
çeşitli nedenlere bağlı malabsorpsiyonu olan hastalar

Tanı
Belirti ve Bulgular
Solukluk (özellikle avuç ve mukoza solukluğu), halsizlik, iştahsızlık, huzursuzluk,
süt çocuklarında büyüme duraklaması, çarpıntı, baş ağrısı, baş dönmesi, nefes darlığı,
kulak çınlaması.
Pika (toprak, kağıt gibi besin dışı maddeler yeme), çocuklarda katılma nöbeti, glossit,
dilde papilla atrofisi, kaşık tırnak, tırnaklarda kolay kırılma, ağız köşelerinde ragadlar,
yutma güçlüğü, üfürüm.
Çocuklarda dikkat ve algılama sorunları, okul başarısında azalma, öğrenme güçlüğü.
Laboratuvar
Hemoglobin, hematokrit, eritrosit sayısı ve ortalama eritrosit hacmi azalır.
Periferik yaymada hipokromi, mikrositoz ve anizositoz görülebilir. Normoblast
görülmesi demir eksikliği anemisi olmadığını düşündürür. (Sayfa : 312-315)

Tedavi ve İzlem
Hemoglobin açığını düzeltmek ve depo demirini yerine koymak için demir verilmesi
demir (ferro) sülfat , tercih edilen, standart oral demir preparatıdır.
gerekir. İki değerlikli
Erişkinde 150-200 mg/gün elementer demir , (aç olarak, 2-3 dozda)
elementer demir (aç olarak, 2-3 dozda)
Çocukta 4-6 mg/kg/gün
Oral demir kullanımıyla kan değerleri, aneminin derecesine göre 1-2 ayda normale
döner.
Hemoglobin normal düzeye ulaştıktan sonra, depo demirini yerine koymak için,
tedavi erişkinde 3-6 ay, çocukta 6-8 hafta daha sürdürülmelidir. Toplam tedavi
süresi 6 ayı geçmemelidir.
Tedaviye yanıtın göstergesi hemoglobin değerinin üçüncü haftada en az 2 g/dl
artmasıdır.
Akut enfeksiyonda tedaviye ara verilir, enfeksiyon tedavisinden sonra anemi tedavisi
kaldığı yerden sürdürülür.
Oral demir, süt ve antasitlerle birlikte kullanılmamalıdır.
Tetrasiklinler ve kinolonlar demir emilimini azaltabilir.
Oral demir kullanımında bulantı, kusma, karın ağrısı, kabızlık ve ishal gibi yan etkiler
olabilir, bu durumda ilaç tok karnına alınabilir. Ayrıca, dışkı siyaha boyanabilir. Şurup
veya damla kullanılan çocuklarda dişler de boyanabilir.
Yüksek dozda demirin özellikle çocuklarda toksik olduğu unutulmamalıdır.

Sevk
Başlangıç hemoglobin düzeyi <7 gr/dl olan tüm çocuklar, ağır anemi düşünülerek
Başlangıçta avuç solukluğu, yalnızca avuç içini değil parmak uçlarını da kapsayacak
biçimde belirginse, ağır anemi düşünülerek
Oral demir tedavisinin uygun ve düzenli kullanımına karşın, 3 hafta sonra avuç
solukluğunda düzelme olmaz ya da hemoglobin düzeyindeki artış <2 g/dl ise,
tedaviye yanıtsızlık düşünülerek
Belirgin splenomegali ve/veya hemoliz bulguları ve/veya ailede hemolitik anemi
öyküsü varsa, hemolitik anemi düşünülerek
Dışkıda kan varsa, özellikle erişkinde, mide-bağırsak sistemi tümörü düşünülerek
Anemi ile birlikte kalp yetersizliği bulguları varsa ağır anemi düşünülerek
Anemi nedeni açıklanamayan hastalar
Bütün yaşlı hastalar, malignite riski nedeniyle
sevk edilmelidir.

Ayırıcı tanı
Birinci basamakta, tedavinin başarısız kaldığı hastalarda, ayırıcı tanıda, ülkemizde
sık görülen ve tedaviye yanıtsız hipokromik-mikrositer anemiye yol açan iki anemi olan
talasemi (hasta ve taşıyıcıları) ile kronik hastalık anemisi akılda tutulmalıdır.

Korunma
Bebeklerde ilk 6 ayda yalnızca anne sütü verilmeli, 6. aydan sonra, özellikle
demirden zengin ek besinlere mutlaka başlanmalıdır. Zorunluluk olmadıkça, bir
yaşın altındaki bebeklere tam inek sütü verilmemelidir.
Anne sütü alamayan, demir ile zenginleştirilmiş mama verilemeyen durumlarda,
oral demir sülfat verilmelidir:
- Prematüre bebeklere 2. aydan başlayarak 1 yaşına kadar 2 mg/kg/gün, en çok
15 mg/gün,
- Zamanında doğan ve doğum ağırlığı normal olan bebeklerde 4. aydan başlayarak
1 yaşına kadar 1 mg/kg/gün, en çok 15 mg/gün
Gebelik ve emzirme döneminde 60-120 mg/gün demir sülfat kullanılmalıdır.
Hastalara demirden (sakatat, kırmızı et, beyaz et, yumurta sarısı, kuru baklagil) ve
özellikle tahılda bulunan demirin emilimini artıran C vitamininden zengin besinlerle
düzenli beslenme önerilmelidir.

Kaynaklar
1. Andrews NC, Bridges KR. Disorders of Iron Metabolism and Sideroblastic Anemia. Nathan and Oski SH,
ed. Philadelphia: Saunders. 1998;423-61.
2. Beers MH, Berkow R. Anemias. The Merck Manual, 17th ed. New Jersey: Merck. 1999;849-82.
3. Centers for Disease Control and Prevention. Recommendations to Prevent and Control of Iron Deficiency
in the United States. MMWR 1998;47(No.RR-3)
4. Fairbanks VF, Beutler E. Iron-deficiency. Beutler E, Lichtman MA, Coller BS, Kipps TJ, ed. Williams
Hematology, 5th ed. New York: Mc Graw Hill 1995;490-511.
5. Hamilton CW. Hematologic Disorders. Wells BG, DiPiro JT, Scwinghammer TL, Hamilton CW eds.
Pharmacotherapy Handbook, Appleton & Large 1998;367-74.
6. Lanskowsky P. Iron deficiency anemia. Lanskowsky P., ed. Manual of Pediatric Hematology and Oncology.
1995;35-50.
7. Lee GR. Iron Deficiency and Iron Deficiency Anemia. Lee GR, Foerster J, Lukens J, Parasvekas F, Greer
JP, Rodgers GM, ed. Wintrobes Clinical Hematology, 10th ed. Mass Publishing. 1999; 979-1110.
8. World Health Organization. Integrated Management of Childhood Illness. Reference Library of Selected
Materials-WHO/FCH/CAH/01.08, WHO. Geneva, 2001.

Kaynak : Sağlık Bakanlığı Tanı Tedavi Rehberi


İlacabak Logo


Önemli Uyarı : İlacabak.com Sitemizde ilaç satışı, ilaç temini veya ilaç promosyonu gibi bir faaliyetimiz yoktur. Ayrıca sitemiz üzerinde tıbbi konularda yardım veya danışma hizmeti de verilmemektedir. Sitede yer alan tüm bilgiler hasta ve doktorların ilaçlar hakkında bilgi sahibi olması için hazırlanmıştır. Sitemizdeki bilgilerin eksik veya güncellenmemiş olmasından sitemiz yasal sorumluluk altında değildir. Siteye giren kullanıcılarımız bu koşulları kabul etmiş sayılır. İlaç kullanmadan önce, lütfen doktorunuza danışınız.

İlacabak sosyal medyada :
İlacabak Twitter Sayfası İlacabak İnstagram Sayfası İlacabak Facebook Sayfası

© 2005 - 2022 İlacabak.com. Her hakkı saklıdır.